Brochis splendens

Smaragdpantsermeerval

Artikel beschikbaar gesteld door :

William Boucque Aquarianen Gent
Tja, buiten mijn Zuid-Amerikaanse cichliden, heb ik ook nog andere soorten uit dat grote waterrijke continent en ééntje daarvan is de prachtige Brochis splendens of ook wel eens smaragdpantsermeerval genoemd. Het diertje behoort tot de zeer grote familie der Callichthyidae, wat wel een woordje uitleg verdient.
Deze groep, - in de schemering-, actieve meervallen komt voor in de tropische en subtropische gebieden van Zuid-Amerika. De meest typerende kenmerken van deze dieren zijn: de afgeplatte buik, de gebogen rug , de baardharen (één paar aan de bovenkaak en één of twee paar aan de onderkaak) en ook de vetvin, die zich achter de rugvin bevindt. De borstvinnen, waarvan de voorste straal een scherpe en dikke stekel is, vormt een zeer belangrijk defensiemiddel tegen predatoren die zich willen vergrijpen aan dit onschuldig dier. De flanken zijn bedekt met benen plaatjes die elkaar in het midden van het lichaam overlappen, ook de kop- en de rugstreek hebben zo'n dergelijk pantser. Deze vissen worden ingedeeld in twee grote groepen. De eerste groep bestaat uit: Callichthys, Dianema en Hoplosternum. De tweede groep kent families zoals: Aspidoras, Chaenothorax, Corydoras en Brochis.
Deze indeling is gebeurd op grond van hun lichaamsvorm en pantser. Bij de meeste soorten zijn de ogen groot en zeer beweeglijk. Het zijn ook typische bodembewoners, maar dat hoefde ik jullie niet te vertellen waarschijnlijk. Het geslacht Corydoras telt het grootste aantal leden, zo'n honderdtal en zeer nauw verwant aan deze groep zijn de Brochissen. Het verschil zit 'm in de rugvin die meerdere stralen bevat dan bij de Corydoras, ook de "snuit" van dit groene beestje is iets anders en heeft benen plaatjes. Vissen uit de familie der Callichthyidae kunnen gemakkelijk in zuurstofarme wateren leven, dit doordat de darm ook als ademhalingsorgaan kan fungeren! Ze happen lucht in aan het wateroppervlak die dan heel snel naar de anus wordt gepompt of beter gezegd "gestuwd", onderweg wordt de zuurstof uit de lucht onttrokken via het bloed dat door de darmwand stroomt!
Een wonderbaarlijk stukje "natuurvernuft"! Vandaar dat je af en toe zo eens eentje razendsnel naar het wateroppervlak ziet zwemmen . U hoeft zich dus niet ongerust te maken als je dit fenomeen waarneemt! Opgelet alle leden van deze familie zijn in scholen levende dieren (op weinige uitzonderingen na).

Zo, na deze ingewikkelde uitleg, terug naar de Brochis splendens. De Brochisgroep telt bij mijn weten maar twee leden; de hierboven vernoemde en zijn broer de B. brittskii, een grotere variant die toch tot een slordige 14 cm kan uitgroeien! Onze "splendens" daarentegen blijft iets kleiner; zo'n 8 cm, wat ook al groot te noemen is. En ja, zijn naam heeft hij niet gestolen, want z'n lichaam heeft grotendeels de kleur van die mooie edelsteen: de smaragd. De buikzijde is rooswit en de vinnen zijn doorzichtig. Net zoals de zijvinnen draagt de rugvin ook een scherpe dikke stekel, welke pijnlijk kan zijn voor zijn vijanden en... voor U! Dit diertje doet echt geen vlieg kwaad, maar als je hem uit een schepnet wilt halen, is het opletten geblazen. Deze "bewapening" en zijn gepantserd lichaam vormen een ideaal beschermingsmiddel tegen maar al te happige predatoren! Dit heb ik zelf ondervonden toen een gulzige Astronautus ocellatus een nog jonge Brochis wou verorberen. Het kleine dier had zijn gewapende vinnen open gezet in de keel van de grote belager, die het met de dood heeft mogen bekopen. Na een ingewikkelde "operatie" heb ik het kleintje uit de ongemakkelijke situatie bevrijd, ongedeerd en wel. Deze meervalsoort werd voor het eerst beschreven in 1855 (De Castelnau) en heeft ja zoals elke soort veel namen gehad: Chaenothorax bicarnatus, C. semicutatus, Brochis dipterus, Callichthys splendens, Brochis coeruleus. De groene kleur kan variabel zijn, dit wordt veroorzaakt door verschillende PH-waarden in het leefgebied van deze dieren. Is deze nu donkergroen, dan zit je opgeschept met niet al te gezonde dieren, wat meestal te wijten is aan mindere of slechte waterkwaliteit! Het is precies een slecht water barometer. Het geslachtsdimorfisme is tamelijk moeilijk te onderscheiden; het vrouwtje zou iets plomper zijn dan de mannelijke exemplaren.

Het kweken is tot nu toe nog niet bekend en gelukt (dit is misschien iets voor onze Johnny!). Om dit te laten geschieden zou men al flinke temperatuursdalingen nodig hebben en dit is dan weer dodelijk voor de andere bewoners van het aquarium. Wel heb ik al verschillende baltspogingen waargenomen. Het mannetje neemt als het ware de rugvin van zijn partner vast met zijn snorharen en probeert haar zo tot eiafzetting aan te sporen. Dat is jammer genoeg alles wat ik kan vertellen over de voortplanting.

Op gebied van voeding stelt dit mooie dier niet zoveel eisen en neemt zowat alles wat fijn voedsel is tot zich (volwassen artemia, mysis, watervlooien, muggenlarven, kokkelvlees, enz ... ). Het is gewoon wonderbaarlijk om zo'n bende over het bodemoppervlak te zien "snorren"!
Vergeet niet dat de Brochis, net zoals Corydorassen, een scholendier is. Zelf heb ik er zo'n twaalftal rondzwemmen.
Het zijn werkelijk ideale "stofzuigers" van het aquarium.

De "smaragdpantsermeerval" heeft een zeer groot verspreidingsgebied en komt in de meeste rivieren voor van Ecuador, Peru en Brazilië; teveel rivieren om op te noemen! Het aquarium wordt het best ingericht met stenen en kienhout dit gecombineerd met zandvlaktes! Jawel, de te gebruiken bodembedekking is zand, want deze dieren zijn uiterst gevoelig voor de scherpe kantjes van grind en kiezel. Op deze manier blijven ze ook gespaard van bek- en snuitschimmels! Bij wie of wat kan je dit dier nu plaatsen? Wel bij mij zitten ze bij een allegaartje van Zuid-Amerikanen, dus ook bij grote cichliden. Daar Corydorassen veelal te klein zijn, vormt dit een ideale oplossing als men grote vissen heeft. Ook andere bodembewoners van diezelfde familie horen er bij: bvb.: Dianema urostriata. Eén gouden raad, koop ze niet te klein, want het zou wel eens slecht kunnen aflopen... met de groten van het aquarium; hoewel dit beestje te braaf is en echt geen vlieg kwaad doet. Voor mij zijn ze evenveel waard als die fonkelende edelsteen de smaragd. De brochis splendens mag terecht de groene parel van Zuid-Amerika worden genoemd! Hopelijk komt er ook nog een dag dat ik zijn broer de Brochis brittskii in mijn aquarium zal zien zwemmen, mocht er iemand zijn die weet waar hij te verkrijgen is, een seintje is altijd welkom.

© Copy-right en voorwaarden voor gebruik